Om een beter begrip van het verschijnsel weerstand tegen metaforen in parlementaire debatten te verkrijgen, onderzocht Renardel de Lavalette de belangrijkste argumentatieve functies die metaforen in dit type debat kunnen vervullen en keek ze naar de verschillende vormen van weerstand die geuit kunnen worden in reactie op zulke metaforen. Ze analyseerde specifiek Public Bill Committee debates vanaf 2010, dit zijn debatten waarin de details van een wetsvoorstel bediscussieerd worden. ‘Omdat deze wetgevende debatten vaak bestaan uit meerdere debatten over een onderwerp, is er meer tijd om uit te wijden. Je verwacht dan ook meer ruimte voor details, zoals het gebruik van metaforen’, aldus Renardel de Lavalette.

Argumentatieve strategieën 

‘Metaforen zijn er in verschillende soorten en maten. De vorm, structuur en communicatiefunctie bepalen of de metafoor inhoudelijk iets aan het discours toevoegt’. Op basis van haar analyses laat Renardel de Lavalette zien dat metaforen belangrijke argumentatieve strategieën zijn in parlementaire debatten, en dat het bekritiseren van metaforen een waardevolle vaardigheid is voor politici. Om een idee te geven van het materiaal dat Renardel de Lavalette onderzocht, gebruikt ze een metafoor van een oppositielid uit een debat over het herstructureren van het sociale stelsel in het Verenigd Koninkrijk: “De overheid mag van mening zijn dat het plunderen van mensen hun spaargeld iets is dat de overheid moet doen, maar ik vind dat het spaargeld van mensen juist beschermd dient te worden.” 

‘Het gaat in dit voorbeeld om de term plunderen’, licht Renardel de Lavalette toe. ‘Dit is een metafoor, de overheid stelt voor om een spaarplafond in te stellen en is niet van plan om letterlijk bij mensen met geweld binnen te vallen en hun kostbaarheden af te pakken. De metafoor wordt gepresenteerd alsof beide discussiepartijen het met elkaar eens zijn dat het instellen van een spaarplafond gezien kan worden als het plunderen van mensen hun spaargeld. De overheid is het hier natuurlijk echter helemaal niet mee eens, het stelt immers zelf voor om een spaarplafond in te stellen, en in het weerleggen van de metafoor benadrukt het de verschillen tussen plunderen en het instellen van een spaarplafond: “De overheid heeft helemaal niet gezegd dat het spaargeld van mensen geplunderd moet worden. De overheid pakt geen geld van mensen af; het geeft geen geld aan mensen met spaargeld.” 

Situaties metafoorgebruik 

Het bovenstaande voorbeeld is een voorbeeld van metafoorgebruik en weerstand tegen een metafoor in de openingsfase van een discussie. In deze fase gebruiken parlementariërs metaforen om uitgangspunten voor een discussie uit te drukken. Renardel de Lavalette herkent nog twee andere situaties waarin Britse politici metaforen gebruiken en bekritiseren. Zo gebruiken politici metaforen in figuratieve analogieën in de argumentatiefase van een debat. Figuratieve analogieën zijn een type argument waarin een ding vergeleken wordt met een heel ander ding, zoals het onrechtmatig schorsen van een scholier en het stelen van een televisie. Opponenten kunnen de metaforen die gebruikt worden voor een figuratieve analogie vervolgens weerstaan door middel van tegenargumentatie. 

Ten slotte gebruiken politici metaforen ook om hun argumentatieve zetten te verduidelijken als dit nodig is. Soms is het echter zo dat een metafoor een misverstand juist verergert, of een te eenzijdig beeld geeft van waar de discussie over gaat. In zulke gevallen kunnen opponenten deze metaforen bekritiseren in een poging het misverstand op te lossen. 

Het gebruik van metaforen lijkt erg van het debat en de politicus af te hangen. ‘In het ene debat werden er helemaal geen metaforen gebruikt, en in het andere debat struikelde je er haast over’. 

Promotiegegevens 

Kiki Renardel de Lavalette: Resistance to metaphor in parliamentary debates. 
Promotoren zijn prof. dr. G.J. Steen en prof. dr. C.F. Burgers. Copromotor is dr. C. Andone. 

Tijd en locatie 

De promotie vindt plaats op donderdag 17 juni om 13 uur in de Agnietenkapel.