De wederdopers geloofden toentertijd dat het duizendjarig rijk snel zou komen. In 1533 riepen zij de stad Münster uit tot het nieuwe Jeruzalem. De vele wederdopers in Amsterdam begonnen zich vanaf die tijd ook te roeren. Na een bijeenkomst op 11 februari 1534 liepen twaalf wederdopers naakt door de stad, al roepend: 'Wee, de wrake Gods.' Later dat jaar bezetten wederdopers het Amsterdamse stadhuis, in de hoop dat de burgers hun zijde zouden kiezen. Toen dat niet gebeurde, zette de stadsregering met behulp van de burgers een tegenaanval in. De overlevende wederdopers die bij het complot betrokken waren werden gevangengenomen en op een vreselijke manier ter dood gebracht.

Burgers: 'Een van de schepenen van die tijd, de latere burgemeester Joost Buyck heeft een dagboek bijgehouden van de onrust door de wederdopers in de jaren 1534-1535. Dit handschrift is later uitgegeven, samen met de historie van de wederdopers in Münster.' Burgers zorgde voor een tekstuitgave met aantekeningen van de Nieuwe maren; Knevel beschreef in het boek het leven van Joost Buyck en de historische achtergronden.

Vergelijking met IS

Tijdens zijn toespraak zei Knevel dat de opstand van de wederdopers in meerdere opzichten lijkt op wat IS tegenwoordig doet. 'In beide gevallen gaat het om religieus geïnspireerd gedrag. De wederdopers waren op zoek naar een alternatieve samenleving, een nieuw Jeruzalem. Dat is vergelijkbaar met de gedachte van het kalifaat bij IS.' De theatrale brutaliteit kenmerkte beide groepen, aldus Knevel. Hij wees op het gedrag van vier wederdopers die op 22 maart 1534 met getrokken zwaard en al kreten slakend door de straten van Amsterdam liepen.

Het verhaal laat zien, aldus Knevel, dat religieus geweld de samenleving onder druk kan zetten. Hij vindt het opvallend hoe snel tolerantie het moeilijk krijgt in tijden van spanning.