20 September 2016
Een van de grootste wiskundige doorbraken in de twintigste eeuw, over het fenomeen 'oneindigheid', vond plaats in Rusland. Ondanks een zware concurrentiestrijd met Franse wiskundigen, die zich verwoed op rationele oplossingen richtten, lieten de Russen zich leiden door de inzichten van de mystieke, verboden sekte van de Naamaanbidders. Zij kwamen tot een theorie die tot op de dag van vandaag geldt. De 'naamaanbidderij' was een stroming binnen de Russisch-orthodoxe kerk die meende dat het in trance herhalen van de namen van God en Jezus het goddelijke realiteit maakte. De aanhang werd door de Russische tsaar Nicolaas II vervolgd, tot aan een belegering met oorlogsschepen van de Griekse kloosterberg Athos in 1913 aan toe.
Het verhaal van de grote wiskundige doorbraak met behulp van de mystiek is beschreven in Naming Infinity: A True Story of Religious Mysticism and Mathematical Creativity (Harvard UP 2009) door Loren Graham en Jean-Michel Kantor. Lukas Verburgt heeft het boek vertaald. UvA medewerker Erik van Ree, samen met journaliste Laura Starink en wiskundige Klaas Pieter Hart waren de sprekers tijdens de boekpresentatie. De Amsterdam University Press heeft het onlangs uitgegeven onder de titel In de naam van oneindigheid.
Verburgt: 'Wiskundigen en leken realiseren zich vaak niet dat mystiek soms echte bijdragen aan de wiskunde kan leveren'