‘We startten het onderzoek op basis van een essay dat ik had geschreven. Hierin betoogde ik dat er vaak veel aandacht is voor migratiestromen, maar dat de taal die daarbij komt kijken vaak vergeten wordt. Ondanks de uitgebreide gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn de taalvaardigheden van de meertalige inwoners van Amsterdam grotendeels ongedocumenteerd’, vertelt Van Lier. ‘Daarnaast bestaan er veel misvattingen over meertaligheid. Zo heerst het idee dat meertaligheid ten koste gaat van de vaardigheid om correct Nederlands te spreken, terwijl hier totaal geen wetenschappelijke basis voor is. Ik hoop dat dit project leidt tot meer kennis en bewustwording van de taalkundige diversiteit.’

Digitale talenkaart

In het project is een centrale rol weggelegd voor de interactieve digitale talenkaart van Amsterdam. Deze is gebaseerd op een project van The New York Times, waarin tot in detail zichtbaar is welke talen in New York worden gesproken. Van Lier doet nu hetzelfde voor Amsterdam, waar de talen per stadsdeel zijn ingevuld. ‘De kaart maakt nu al goed duidelijk hoe divers Amsterdam aan talen is, maar ook na het project willen we de kaart blijven aanvullen, zodat het beeld steeds completer wordt en voor nader onderzoek gebruikt kan worden.’

Met meer data biedt de kaart kansen voor verschillende instanties, waaronder de gemeente, om hun doelgroep beter te bereiken. ‘Als men beter weet welke talen in specifieke buurten worden gesproken, kunnen inwoners ook beter worden bereikt. Tegenwoordig is er wel een beperkt aanbod in Engels, Arabisch, Turks en bijvoorbeeld Pools, maar uit ons onderzoek blijkt dat de diversiteit aan talen per locatie veel groter kan zijn.'

Contact met buurtbewoners

Om de data te verzamelen wilde Van Lier in contact komen met meertalige Amsterdammers. Een samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) bood uitkomst: ‘De HvA heeft samen met de OBA verschillende buurtcampussen in de stad. Hier staan studenten in nauw contact met buurtbewoners en wordt het onderzoek gekoppeld aan uitdagingen in de wijk. Voor ons onderzoek waren we te gast bij de locaties Nieuw-West en Zuidoost.’

Studenten van de opleiding Linguistics namen vervolgens interviews af met buurtbewoners. ‘Voor de studenten vormde het echt een meerwaarde dat ze even buiten hun academische bubbel konden treden en zich bezighielden met maatschappelijke impact. Buurtbewoners vertelden met trots over hun talen en waren enthousiast om deel te nemen.’

In de toekomst hoopt Van Lier het project te combineren met soortgelijke onderzoeken die in andere steden plaatsvinden. ‘In Groningen, Leiden en Nijmegen vindt ook onderzoek naar meertaligheid plaats. Momenteel onderzoeken we hoe we dit kunnen combineren tot één database voor verder onderzoek.’