In de archeologie worden digitale methoden, waaronder 3D- en VR-technologieën, steeds belangrijker. Op verschillende plekken in Europa zijn initiatieven ontstaan die de nieuwe mogelijkheden hiervan inzetten voor onderzoek en onderwijs. Er is echter nog een gebrek aan onderlinge uitwisseling tussen deze initiatieven, terwijl samenwerking zou kunnen leiden tot een grotere meerwaarde.

Het project Virtual Worlds in Teaching Archaeology moet daar verandering brengen, vertelt Jitte Waagen van het 4D Research Lab. ‘3D- en VR-visualisatiemethoden bieden indrukwekkende mogelijkheden om materieel cultureel erfgoed te digitaliseren en het archeologie-onderwijs te verbeteren. Maar er is nog veel te doen: er moeten bijvoorbeeld standaarden komen voor het uitwisselen van virtuele werelden en 3D-datasets, en universiteiten moeten scenario's ontwikkelen om de voordelen van 3D en VR beter te integreren in het onderwijs.’

Datasets samenbrengen en verder ontwikkelen

Om dat alles te bereiken, slaan verschillende Europese universiteiten de handen ineen: de universiteiten van Bonn, Oslo en Lund, en uit Nederland de UvA en de Open Universiteit.

De onderzoekers van het consortium gaan onder andere leerscenario's ontwikkelen en testen op het gebied van 3D-datasets en VR-omgevingen. Daarbij kunnen ze putten uit lokale initiatieven, ervaringen en bestaande datasets, die worden samengebracht en verder ontwikkeld op Europees niveau. Vanuit het 4D Research Lab zijn onderzoekers Jitte Waagen en Tijm Lanjouw bij het project betrokken.

Het project bouwt onder meer voort op het project Virtual Past Places van het 4D Research Lab, waarbij studenten via VR kennis kunnen maken met beperkt toegankelijke archeologische sites, laboratoria, museumopstellingen en historische plaatsen. Het gebruik van VR in archeologie-onderwijs heeft grote meerwaarde, legt Waagen uit: ‘Via VR kun je studenten dicht bij het studiemateriaal brengen en plekken toegankelijk maken die anders niet bereikbaar zouden zijn. Daar komt bij dat VR op een aantal gebieden een stuk inzichtelijker is dan foto’s of plattegronden: schaal en ruimte zijn bijvoorbeeld beter in te schatten, en alles is vanuit meerdere perspectieven te bekijken.’